مسجد آبی استانبول (مسجد سلطان احمد)

استانبول یکی از توریستی ترین شهرهای ترکیه است. این شهر توانسته ظاهر تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کند و در کنار آن مدرن نیز باشد. استانبول بزرگترین شهر ترکیه است. این شهر جاذبه های تاریخی بسیار متنوعی دارد. گرچه امروزه به یک شهر مدرن تبدیل شده است، اما باز هم تمدن و فرهنگ خود را حفظ کرده است. همه ساله افراد زیادی از سراسر جهان بلیط هواپیما استانبول خریداری کرده و به این شهر زیبا سفر می کنند. از مشهورترین جاذبه های تاریخی استانبول می توان به مساجد آن اشاره کرد. یکی از زیباترین این مساجد، مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد است. این مسجد معماری خیره کننده ای دارد و طراحی آن نیز بسیار چشم نوار است.
در این مقاله به معرفی مسجد آبی استانبول و ویژگی های آن خواهیم پرداخت.

تاریخچه مسجد سلطان احمد

این مسجد مهم ترین مسجد استانبول است و به دلیل طراحی داخلی که دارد در میان گردشگران و مردمان منطقه به مسجد آبی معروف شده است. این بنای تاریخی در کنار استادیوم اسب سواری بایزید و در مرکز شهر قدیمی استانبول قرار گرفته است. ساخت این مسجد به سال های ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۶ باز می گر دد. دستور ساخت این مجموعه توسط سلطان احمد یکم عثمانی صادر شد. هنگامی که سلطان احمد یکم در سال ۱۶۱۷ درگذشت، پیکر او در این مسجد به خاک سپرده شد و مقبره ای نیز برای او و خانواده اش ساخته شد. از نظر موقعیت جغرافیایی، مسجد آبی درست در روبه روی مسجد ایاصوفیه واقع شده است تا با این مسجد رقابت کند.
معمار این مسجد فردی به نام صدفکار مهمت آقا یکی از شاگردان معمار سینان بوده است. این مسجد یک مجموعه وسیع است و همانند سایر مساجد مهم در سراسر دنیا، از بخش های مختلفی همچون مدرسه دینی، بازار (جهت تامین مالی مسجد)، آشپزخانه، کتابخانه و … تشکیل شده است.

ساختار مسجد آبی استانبول

همان طور که پیشتر گفته شد، این مسجد بخش های مختلفی دارد. یک حیاط بزرگ با درهای زیاد در مرکز مسجد قرار گرفته است. حیاط داخلی مسجد آبی استانبول مقداری از سطح زمین بالاتر است. معمار این مجموعه از سنگ‎ های مرمر و درخشان به عنوان سنگ کف حیاط استفاده کرده است. محراب بزرگ این مسجد نیز طراحی بسیار زیبایی دارد و از جنس مرمر ساخته شده است.
اطراف حیاط توسط دیوار و ایوان هایی پوشیده شده است و گنبدهای زیادی نیز اطراف آن ساخته شده است. یک فواره بزرگ درست در وسط این حیاط ساخته شده است که در گذشته به منطور وضو گرفتن از آن استفاده می شد. در حال حاضر این فواره فعال نیست و آبی در آن وجود ندارد. تنها مسجدی که در استانبول ۶ مناره دارد مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد است. چهار مناره در این مسجد هستند که خود سه بالکن دارند و دو مناره دیگر نیز هرکدام به دو بالکن مجهز شده اند. اگر می خواهید مسجد را از داخل این بالکن ها تماشا کنید باید پله های مارپیچ را طی کنید. بلندترین گنبد و مناره این مسجد در حال حاضر با سرب پوشیده شده است. این مسجد سه ورودی جداگانه دارد.
به محض این که وارد مسجد می شوید، می توانید اشکال و تزئینات هندسی، خطاطی های قرآنی زیبا، کاشی های خوش رنگ و لعاب و کنده کاری های خیره کننده را تماشا کنید. بیش از ۲۱ هزار کاشی ایزنیک و ۲۶۰ پنجره شیشه ای در این مجموعه به کار رفته است.
مسجد سلطان احمد ارتفاعی معادل ۳۴ متر دارد و چندین گنبد بزرگ و کوچک در اطراف آن ساخته شده است. برخی از این گنبدها نیمه کاره مانده اند. تمامی این گنبدها ۴ ستون دارند و وزن گنبد اصلی در میان این گنبدها تقسیم شده است.
داخل مسجد علاوه بر محراب که امامان برای ایراد خطبه از آن استفاده می کردند، محلی در نظر گرفته شده است که سلطان احمد و یاران نزدیک آن در این قسمت نماز می خواندند. سطح داخلی این مسجد همانند سایر مساجد در دیگر نقاط جهان، با فرش و قالیچه پوشیده شده است به همین دلیل تمامی بازدیدکنندگان باید پیش از ورود به مسجد کفش های خود را دربیاورند.
توجه کنید که بازدید از این مسجد برای تمامی گردشگران و مسافران آزاد است و فقط در هنگام برگزاری نماز مدتی بسته خواهد شد. داخل این مسجد می توانید از هر بخشی که می خواهید عکس برداری کنید.

معماری مسجد سلطان احمد استانبول

تمامی کاشی های به کار رفته شده در نمای داخلی این مسجد آبی رنگ هستند به همین دلیل این مسجد به مسجد آبی استانبول شهرت پیدا کرده است. می توان گفت بیش از بیست هزار کاشی مزین به آیه های قرآن در این مسجد به کار رفته است. این کاشی ها توسط فردی به نام قاسم غباری یکی از مشهورترین خطاط های دوره عثمانی تزئین شده است. معماری این مسجد بسیار منحصربفرد و شگفت انگیز است. مسجد سلطان احمد استانبول اولین بنای تاریخی در استانبول است که توجه تمامی گردشران خارجی را به محض ورود به استانبول به خود جذب می کند. گنبدهای آبشاری و ۶ مناره ها بلند و باریک، مهم ترین مشخصه های این مسجد هستند.

داستان ساخت مسجد آبی

در قرن ۱۷، سلطان احمد اول تصمیم گرفت تا یک مجموعه ای بسازد تا مسلمانان بتوانند در آن راز و نیاز کنند. در همان روزهای ابتدایی ساخت، سلطان احمد یکم دستور داد تا این مسجد از همه لحاظ برتر از مسجد ایاصوفیه باشد. این دو مسجد درست در روبه روی هم و در میدان اصلی استانبول واقع شده ‍ اند. این مسجد بر روی یک محوطه وسیع اسب سواری که به دوران بیزانس و کاخ امپراطوری برمی گشت، ساخته شده است. ساخت این مسجد ۷ سال طول کشید و سلطان احمد از این بابت نگران بود به همین دلیل در بسیاری از مواقع خود درگیر کارها می شد. سلطان احمد درست یک سال پس از به اتمام رسیدن ساخت مسجد و در سن ۲۷ سالگی درگذشت.

راهنمای بازدید از مسجد سلطان احمد

• بهتر است ساعات اولیه صبح را برای بازدید از این مسجد در نظر بگیرید زیرا در زمان برگزاری نماز این مسجد به مدت ۹۰ دقیقه تعطیل خواهد شد.
• پیش از ورود به مسجد حتماْ کفش های خود را دربیاورید و در کیسه های مخصوص قرار دهید. رعایت این موضوع برای تمامی بازدیدکنندگان الزامی است.
• اگر می خواهید از این شاهکار تاریخی بازدید کنید، باید بدانید که نیازی به تهیه بلیط و پرداخت هزینه ندارید.
• در بازدید از این مسجد سکوت را رعایت کنید. در تمامی بخش ها می توانید عکس برداری کنید اما فلش دوربین خود را خاموش کنید تا به آثار تاریخی صدمه ای وارد نشود.

سخن پایانی

استانبول جاذبه های تاریخی بسیار متنوعی دارد و می تواند تمامی سلیقه ها را پوشش دهد. اگر بلیط هواپیما یا تور استانبول خریداری کرده اید؛ پیشنهاد می کنیم حتماً از مسجد سلطان احمد بازدید کنید. مسجد سلطان احمد استانبول همانند یک بهشت برای کسانی است که به بناهای تاریخی و معماری های قدیمی علاقه مند هستند. اگر قصد سفر به استانبول را دارید می توانید بلیط خود را در فصل نوروز و بهار یا نوروز و بهار رزرو کنید البته لازم به ذکر است که تماشای منظره برفی مسجد آبی استانبول در فصل زمستان نیز خالی از لطف نیست.